ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ 5 ΣΤΑ 5 !

FATHERLAND του Robert Harris, πρώτη έκδοση 1992

Προσωπικά αστεράκια 5 στα 5

Εξαιρετικό βιβλίο! Ανταποκρίνεται πλήρως στον χαρακτηρισμό "πολιτικό θρίλερ". Δομεί την πλοκή του βήμα βήμα εισάγοντας τον αναγνώστη στον εφιάλτη του φασιστικού καθεστώτος το οποίο δεν τελειώνει τη δεκαετία του '40 αλλά φτάνει μέχρι το 1964.
Σαν μην υπήρξε λοιπόν ποτέ η κατάρρευση του κράτους του Χίτλερ, η ιστορία διαδραματίζεται την άνοιξη του 1964 στο Βερολίνο με ήρωα τον Ξαβιέ Μαρτς, ανακριτή του τμήματος ανθρωποκτονιών της αστυνομίας της πόλης.
Μέσα από το βιβλίο ξυπνάει ο χειρότερος εφιάλτης της ανθρωπότητας με λεπτομέρειες μιας κοινωνίας που θα υπήρχε αν... ο Χίτλερ ζούσε, είχε κερδίσει τον πόλεμο και κυβερνούσε το μισό κόσμο...
Με αφορμή την ανάθεση της διαλεύκανσης μιας δολοφονίας στον Μαρτς, σχεδόν κατά τύχη, παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα, τον αγώνα ενός έξυπνου ανθρώπου, μη διαβρωμένου από το καθεστώς και την πορεία του μέχρι την τελική "απελευθέρωση".
Προς το τέλος του βιβλίου αναγνώρισα τη φρίκη έτσι όπως την έζησα ως επισκέπτης στο Άουσβιτς και ξαναθυμήθηκα εκείνη τη σιωπή όλων όσων πήγαιναν στο στρατόπεδο για να γνωρίσουν αυτό το κομμάτι της ιστορίας. Χάρηκα ειλικρινά που "χρησιμοποίησα" την εμπειρία του panost από το boookcrossing και ζήτησα να διαβάσω το βιβλίο.

Παραθέτω την κριτική του ίδιου.
"Από τα πιο πρωτότυπα μυθιστορήματα που έχω διαβάσει. Θα μπορούσε η ιδέα, να γραφεί ένα μυθιστόρημα στο πλαίσιο του χιτλερικού καθεστώτος που σχεδόν νίκησε την ανθρωπότητα, να βγει πρόχειρη και κακογραμμένη. Αντιθέτως, εδώ έχουμε ένα σωστό και σοβαρό πολιτικό θρίλερ. Πώς θα σας φαινόταν αν η Πολωνία και η Τσεχοσλοβακία δεν υπήρχαν πια στον χάρτη, αν η Γερμανία είχε εθνική επέτειο όποτε γιόρταζαν τα γενέθλια του Φύρερ, αν ο Τσώρτσιλ είχε καταφύγει νικημένος στον Καναδά, αν το Βερολίνο όντως το έχτιζε ο Άλμπερτ Σπέερ;

Χωρίς να καταντά με τίποτα κουραστικό, χωρίς να υπάρχει ίχνος διδακτισμού (κοιτάξτε πώς έκανε τον κόσμο ο Χίτλερ, όχι προσέξτε τις αλλαγές που θα υπήρχαν αν νικούσε ο Χίτλερ κλπ.) ξεδιπλώνεται ένα πλέγμα δολοφονιών και ξεκινά ένας αγώνας για την αποκάλυψη της αλήθειας γύρω από τις εξοντώσεις των Εβραίων (ήταν αλήθεια τελικά; και πώς τους εξόντωναν; και γιατί; γιατί ο Χίτλερ δεν είχε δεσμευτεί ποτέ γραπτώς για κάτι τέτοιο; κλπ.).
Ο μελετηρός αναγνώστης μπορεί να βρει διάσπαρτες στο κείμενο ψηφίδες για τη μετατροπή του κόσμου σε υποχείριο του μεγαλύτερου τύραννου της σύγχρονης Ιστορίας (είμαστε στο 1964 και ναι υπάρχει Ψυχρός πόλεμος, ναι ακόμη πολεμούν οι Γερμανοί στις εσχατιές της γερμανικής αυτοκρατορίας για την οριστική εδραίωσή της, μετά και την κατάληψη του ρωσικού έθνους).
Μακάρι να είχα χρόνο να διασταύρωνα τα υποθετικά γεγονότα με τις πραγματικές τους διαστάσεις (ακόμη αναρωτιέμαι ποιος είναι αυτός ο Τζο Κένεντι που θα γινόταν Πρόεδρος των ΗΠΑ αν κυριαρχούσε ο Χίτλερ*). Έχουμε λοιπόν τον Μαρτς, που δεν έχει διαβρωθεί από το καθεστώς, δεν έχει υποκύψει στα "θέλγητρα" του ναζισμού αλλά δεν μπορεί να κάνει και τίποτα για να αντισταθεί, αυτό θα ισοδυναμούσε με αυτοκτονία. Και τα πτώματα που αρχίζουν να μπαίνουν στο δρόμο του, κρύβουν την αγωνία και το αίμα χιλιάδων Εβραίων που κατέληξαν στα κρεματόρια και εξαφανίστηκαν από το χάρτη άδικα των αδίκων (τα έγγραφα που τελικά αποκαλύπτουν τη συνωμοσία για το ολοκαύτωμα είναι αληθινά, όπως ισχυρίζεται ο συγγραφέας). Ο Μαρτς θα βρει στο δρόμο του μια Αμερικανίδα δημοσιογράφο, θα καταφύγει με ημερήσια βίζα παρακαλώ και μόνο με μέσον στην Ελβετία, για να γυρίσει στην πατρίδα του με τα πολύτιμα έγγραφα. Προδοσίες, προπαγάνδα, τυφλή υπακοή, λες "δόξα τω Θεώ" ξανά που ο Χίτλερ δεν νίκησε στον πόλεμο. Και πάνω από όλα ένα καλό πολιτικό θρίλερ, σκάλες ανώτερο από ένα βιβλίο Bell.

* Ο Τζο Κέννεντι είναι ο μπαμπάς των Κέννεντι, επιχειρηματίας, πολιτικός, γυναικάς και μεγάλο λαμόγιο, απ' ότι έχω καταλάβει."